Cannabis is de afgelopen decennia getransformeerd van een verboden middel naar een thema van internationaal debat, wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijke acceptatie. Het werd ooit gezien als behorend tot de onderwereld en alternatieve milieus, zien we nu een wereldwijde trend richting de regulering, legalisering en normalisering van thca kopen gebruik, zowel recreatief als medicinaal.
Nederland speelde hierin een pioniersrol met het beroemde gedoogbeleid, maar tegenwoordig kijken andere landen Nederland zelfs in sommige opzichten voorbij. Zo is cannabis bijvoorbeeld in landen als Canada, Uruguay en diverse Amerikaanse staten volledig gelegaliseerd, waarbij ook de commerciële teelt en distributie legaal is geworden.
In Nederland bleef de situatie jarenlang hangen in een grijs gebied, de verkoop in coffeeshops werd toegestaan, maar de bevoorrading bleef strafbaar. Het gevolg was een paradoxaal beleid, met tolerantie voor gebruik, maar sancties voor teelt. De wietproef is een stap in de richting van verandering, door gereguleerde teelt toe te staan in geselecteerde gemeenten, met als doel het gehele proces – van productie tot verkoop – onder toezicht te brengen, en zo de georganiseerde criminaliteit te verminderen.
Toch blijft de discussie levendig, waarbij men zich afvraagt of het huidige beleid nog past binnen een veranderende wereld.
Naast het recreatieve gebruik is er een sterke toename van interesse in medicinale cannabis. Mensen die lijden aan aandoeningen zoals chronische pijn, epilepsie en MS rapporteren baat te hebben bij het gebruik van cannabinoïden. Studies naar THC en CBD – de bekendste actieve bestanddelen – hebben geresulteerd in geneesmiddelen zoals Sativex en Epidiolex.
Nederlandse apotheken mogen mediwiet op doktersvoorschrift leveren, hoewel de beschikbaarheid beperkt is, en het wordt lang niet altijd vergoed door zorgverzekeraars. Dat wekt wrevel bij gebruikers, waardoor sommigen hun toevlucht zoeken tot eigen kweek of informele netwerken.
De culturele perceptie van cannabis is eveneens aan het veranderen. Wat ooit als subversief werd beschouwd, maakt nu deel uit van de mainstream popcultuur, mode en wellness-industrie. CBD-producten zoals oliën, crèmes en supplementen worden massaal verkocht, en aangeprezen als natuurlijke oplossingen tegen klachten zoals slapeloosheid en stress.
Toch blijven zorgprofessionals en beleidsbepalers sceptisch, onder andere door het ontbreken van grootschalige studies en de behoefte aan betere voorlichting over risico’s zoals verslaving of mentale klachten.
In deze context is het duidelijk dat cannabis niet langer alleen een kwestie is van persoonlijk genot, maar een veelzijdig vraagstuk met wettelijke, medische, economische en maatschappelijke kanten. De komende jaren zullen bepalend zijn voor hoe Nederland en de rest van de wereld omgaan met deze veelzijdige plant, en of er een evenwichtige aanpak komt die de voordelen benut en de gevaren beheerst.